Wtorek - Piątek: 9:00 - 16:00
Niedziela: 14:00 - 18:00

Muzeum Regionalne w Słupcy
ul. Warszawska 53
62-400 Słupca  
telefon: : 63 275 26 40

Partnerzy
Wydarzenia > aktualności
Już 10 stycznia można nabywać kolekcjonerskie numizmaty...
Przywilej  księcia Władysława Łokietka zezwalający na założenie mennicy i bicie monety w Słupcy -(zamieszczony w Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolski,t.II nr 964)

Vladislaus rex (sic) Polonie etc. 1314 Ian. 11, in Slupcza; Andreae episcopo Poznaniensi ius cudendi denarios in civitate Słupca concedit.Raczyński. Codex diplomatic. Maior. Poloniae, Nr. 86

In nomine Domini amen. Excellentia nostre ingenuitatis exigit et requirit, ut illos prosequimur (sic) speciali prerogativa gratie et honoris, qui se nobis suis serviciis multiplicibus multipliciter recommendant. Igitur nos Vladislaus, Dei gratia rex (sic) Polonie, dux Cracovie, Cuiavie, Lencicie, Sandomirie et Syradie, progenitorum nostrorum vestigiis inherentes, qui ecclesiam Polonicam donis diversis salubriter extulerunt, cupientes nostre saluti in presentia taliter providere, ut retributor omnium bonorum, pro simplici devotionis inpenso, in eterna patria nostre anime centuplum restituere dignaretur, venerabili in Christo patri domino Andree Dei gratia episcopo Posnaniensi suisque successoribus, ob merita et servitia prefati venerabilis patris domini Andree, reverentiam ac devotionem ecclesie beati Petri Posnaniensis, damus et conferimus ius et utilitatem monete, sive cudendi denarios in Slupcza, civitate ecclesie Posnaniensis, iuxta qualitatem quantitatemque monete terre Polonie, iure perpetuo possidendam, et quod dicta moneta Slupcensis ad ecclesiam Posnaniensem pertinens, per omnes civitates terre nostre Polonie et nostrum dominium Polonicum recipi et valere debeatur sicut nostra. In cuius rei testimonium, presentem litteram nostri sigilli appensione mandavimus communiri. Datum in Slupcza tertio Idus Ianuarii, anno Domini millesimo

KODEKS DYPLOMATYCZNY WIELKOPOLSKI OBEJMUJĄCY DOKUMENTA TAK JUŻ DRUKOWANE, JAK DOTĄD NIE OGŁOSZONE,SIĘGAJĄCE DO ROKU 1400. WYDANY STARANIEM TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK POZNAŃSKIEGO,TOM II ZAWIERA NUMERA 617-1292LATA 1288-1349.POZNAŃ.NAKŁADEM BIBLIOTEKI KÓRNICKIEJ.,DRUKIEM J. I. KRASZEWSKIEGO (Dr. W. ŁEBIŃSKI).1878.

Dokument  wystawiono  w Słupcy, w dniu 11 stycznia 1314r. przez księcia  Władysława Łokietka  dla biskupa poznańskiego -Andrzeja.  Przywilej ten był  prawdopodobnie „podziękowaniem” ze strony księcia Władysława Łokietka, który w walce o tron podporządkował sobie większość ziem Wielkopolski wspierany  w tych działaniach przez biskupów  poznańskich, którzy popierali próby zjednoczenia kraju . Wiadomo , że Książe Władysław Łokietek  przebywał w dniach 6-11 stycznia 1314r. w Słupcy  i wystawił podpisane przez  siebie dwa dokumenty: jeden dotyczył klasztoru Sióstr Norbertanek w Strzelne i drugi zaś wystawiony 11 stycznia 1314r.na prośbę biskupa Andrzeja zezwalał na powstanie w Słupcy mennicy i bicia w niej monety.  Dotychczas nie udało się numizmatykom odnaleźć ani zidentyfikować monet biskupich bitych w mennicy w Słupcy. Nie zachowały się też  żadne informacje o miejscu istnienia  mennicy. Można  domniemywać , że przywilej menniczy  w ogóle nie wszedł w życie, a jeżeli już to mennica działała tylko przez krótki okres czasu tj. do r. 1333  -  do  spalenia miasta przez Krzyżaków. Ostatecznie    reforma monetarna  realizowana  konsekwentnie przez   Kazimierza Wielkiego- syna Władysława Łokietka w latach jego panowania(  1333-1370)-  była polityką centralizacji waluty i doprowadziła  do   zamknięcia wszystkich mennic  niekrólewskich, także i słupeckiej.  Wobec braku egzemplarzy monety wybijanej w Słupcy można  jedynie spekulować co do  jej wyglądu.  Denar ten stanowił  rodzaj  monety pospolitej ( moneta  communis  ), o stemplu i stopie  zgodnej ze stemplem i stopą  monet książęcych(monarszych).  W przywileju książę  zastrzegł , że moneta bita w Słupcy  niczym nie może się różnić  od innych monet książęcych i miała  kursować na równi z monetą monarszą na terenie całej Wielkopolski  .  Nie posiadała  więc na awersie i rewersie charakterystycznych   elementów  identyfikujących biskupa  lub miasto  tylko  zawierała  symbolikę władcy, który zezwolił na jej wybijanie.

B.Cz. na podstawie m.in.
Marian Gumowski, Monety Polskie, Warszawa 1924.

B.Paszkiewicz, Mennictwo Władysława Łokietka,Warszawa 1986
S .Suchodolski, Moneta możnowładcza i kościelna w Polsce wczesnośredniowiecznej,1987
Dzieje Słupcy, pod red. B. Szczepańskiego, Poznań.1996